Bài trí ban thờ truyền thống-Giường hành (Thực Án)

Giường hành là lớp thờ tự thứ 2 trong 3 lớp ban thờ đã trình bày ở phần trước. Đây là nơi tiến cũng lễ vật nên bài trí các đồ thờ dùng để hiến cỗ mặn, cỗ chay, phù lưu, thanh chước, tịnh tỉu, hoa, trà, hương đăng, oản quả… Trên cao, về phía ngoài của Giường Hành là Y môn, tức lớp vải đỏ để che khuất lễ vật khi cúng tế, tăng tính thâm nghiêm và ý tứ của không gian thờ.

Giường Hành

1. Đôi đèn dầu

Nằm ở sát trong cùng, đặt tại 2 góc trong là đôi đế đèn dầu, tên chữ là Đăng Kềnh. Có nơi thì thay bằng chiếc đèn dầu treo cao chính giữa phía mép ngoài của Giường Hành, được đốt cháy suốt trong khi tế lễ hoặc giỗ, Tết… với ý nghĩa cung nghênh tinh linh của tiên tổ giáng về.

2. Mâm Xà

Dùng bày cỗ chay/ mặn khi cúng tế, có thể đặt chính giữa, về phía sau.

Mâm xà trên giường hành (thực án)
Mâm xà trên giường hành (thực án)

3. Mâm Triện

Còn gọi là mâm Quỳ, dùng bày cỗ như mâm Xà, có nơi laị bày mâm Triện lên trên mặt mâm Xà.

4. Mâm bồng và bình hoa

Dùng bày đồ hoa quả, có thể bày chính giữa, phía ngoài mâm Xà, hoặc / và mâm Triện, lại cũng có thể bày theo lối “đông bình tây quả”, tức là phía Đông thì bày hoa, phía Tây thì đặt mâm bồng.

Cũng cần chú ý là, xưa kia các cụ vốn kiêng không dùng lọ cắm hoa tươi trên ban thờ, có lẽ tránh nước cắm nuôi hoa tạo ra uế tạp, chỉ dùng hoa đĩa, là lối xếp đặt Quả đăng đối với Hoa. Sau này, giao lưu văn hóa hoa tươi cắm bình của phương Tây, mà dần dà được đưa lên Ban thờ.

Xét thấy, trong văn hóa Tây – Đông, cũng nên thận trọng, hoa ngắt cành để không là lễ vật của người đã khuất, hoa cắm nước để ngắm là quà tặng của người sống.

5. Nậm rượu

Dùng để đựng rượu thờ.

6. Tam đài trên giường hành

Còn gọi là Đài Thờ, thường được để trên bộ Tam sơn hoặc Khay thờ, đặt ở vị trí thích hợp với lễ cỗ cúng (thường là chính giữa theo chiều ngang, mang ý nghĩa lễ vật chung). Tam đài thường được sử dụng để hiến rượu trong lễ cúng mặn với ý nghĩa tam hiến “sơ hiến, á hiến, chung hiến”. Cũng có thể đặt đĩa gạo, muối, rượu (hoặc nước) trong lễ lạt tuần sóc vọng.

Tam đài thờ trên giường hành (thực án)
Tam đài thờ trên giường hành (thực án)

7. Đài Thồ

Có hình giáng gần giống tam đài, nhưng đài Thồ có kích thước lớn hơn và có hình trụ tròn hoặc lục giác, đôi khi là hình elip, dùng đựng khay trầu cau. Đài thồ to hơn vì để bát nước và đĩa trầu.

Đài thồ cùng tam đài trên thực án
Đài thồ cùng tam đài trên thực án

8. Khay vuông

Dùng để dâng 4 chén nước hoặc 4 chén trà. Khay vuông kết hợp với Đài Thồ thành 1 cặp, bày đăng đối 2 bên mâm thờ.

9. Tam sơn

Là đồ thờ có thể được dùng để đặt Tam đài, cũng có khi dùng Tam sơn để đặt mâm Bồng, đĩa Hoa, nậm rượu, lại cũng có khi dùng đặt Bát hương ở giữa, đĩa Giầu cau và Bát nước sạch ở hai bên, khá tùy biến.

Ngày nay, lại có thể dùng tam sơn đặt 3 bát hương, là lối mới và ít thấy nghĩa lý.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *